به بهانه برگزاری شورای کتاب کودک

مراسم پنجاه و چهارمین سالگرد شورای کتاب کودک، با یادی از توران میرهادی و ارائه‌ی گزارشی از عملکرد شورا در سال جاری برگزار شد.

در این مراسم که عصر یکشنبه ۸ اسفندماه ۱۳۹۵ در سالن شهید بهنام محمدی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد، نوش‌آفرین انصاری، عضو هیئت‌مدیره و دبیر شورای کتاب کودک با یادی از بانو توران میرهادی در آغاز سخنان خود، به سخنرانی درباره‌ی عملکرد شورای کتاب کودک و اقدامات این نهاد  در سال جاری پرداخت. او ضمن تشکر از اعضای شورای کتاب کودک، در سخنان خود از کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان تقدیر کرد و هر بخش این نهاد را تبلور یک اندیشه و آرمان دانست. نوش‌آفرین انصاری در ادامه گفت:

«بهتر است کمی در سوگ عزیزان درنگ کنیم؛ علی پازوکی که در سال ۱۳۹۵ ما را ترک کرد. حشره‌شناس و ایران‌شناس برجسته ایرانی؛ آزیتا شرف‌جهان، روزنامه‌نگار و فعال اجتماعی که نویسنده فرهنگنامه بودند در دو گروه جغرافیای ایران و ادبیات جهان؛ توران میرهادی, بنیان‌گذار مدرسه فرهاد، شورای کتاب کودک و فرهنگنامه کودکان و نوجوانان. خوشحالم که به همت خانواده خانم میرهادی، تمامی آثار موجود ایشان تهیه، گردآوری و در شورا عرضه شده است. همچنین کتابشناسی آثار خانم میرهادی تدوین شده است که برای آن نیز سپاسگزار دوستان در کتابخانه تحقیقاتی هستیم. نسلی که همانند ما توفیق آشنایی با ایشان را از نردیک نداشته‌اند، باید تشویق به خواندن آثار ایشان شوند. به نظر من ما باید سعی کنیم مسیریاب‌های مطالعاتی را برای آثار خانم میرهادی تعیین کنیم تا گروه‌های مختلف راحت‌تر با اندیشه‌های ایشان آشنا شوند.

غم از دست دادن آتش‌نشان‌های جان بر کف برای ما نیز مانند تمام ملت مسئولیت دیگری بخشید و آن آماده‌باش فرهنگی برای مواجهه با بحران است. قصد داریم در بخش ادبیات کودکان، فرهنگنامه و خانه کتابدار که طرحی را در این مورد به ثمر برسانیم. یکی از اندرزهای مهم خانم میرهادی انجام دادن کارهای  بزرگ در برابر غم‌های بزرگ است. خوشبخت هستیم که هدیه بزرگی به محضر ایشان تقدیم شود.»

انصاری در ادامه افزود:

«لوح فشرده کتاب‌های برگزیده و توصیه‌شده از سوی شورای کتاب کودک برای سال‌های ۹۲، ۹۳ و ۹۴ آماده شده است. امروز می‌توانیم با سربلندی بگوییم که فهرست شورا به همت زنجیروار همکاران کارگاه‌ ادبیات کودکان، گروه‌های بررسی و همکاران کتابخانه تحقیقاتی به روز شده است. اکنون هیچ یک از ما بهانه‌ای نداریم که کتاب خوب تهیه نکنیم. باید حرکت برنامه‌ریزی‌نشده در نمایشگاه‌های کتاب را کنار بگذاریم و از این فهرست‌ها استفاده کنیم و مراجعه به کتابفروشان و ناشران عزیز را بر اساس طبقه‌بندی در دستور کار خود قرار دهیم.»

انصاری درباره‌ی ادامه‌ی نگارش فرهنگنامه افزود:

«امسال جلد جدیدی از فرهنگنامه نداریم؛ اما همه دست‌اندرکاران همچنان در جنب‌وجوش هستند. نگارش و ویرایش جلد هفدهم جریان دارد و نگارش هجدهم چند وقت است که آغاز شده و اکنون در مرحله ویرایش نهایی است. روزآمدسازی در سال ۹۴ به جریانی سازمان‌یافته تبدیل شده است. امیدوار هستیم که هم در قسمت مجموعه اصلی فرهنگنامه و هم در بخش روزآمد به زودی خبرهای بسیار خوبی برای علاقه‌مندان داشته باشیم. در فرهنگنامه همچنان با مشکلات مالی و فضایی کوچک و نامناسب دست‌وپنجه نرم می‌کنیم.

در حال حاضر بیش از ۱۵۰ دوره فرهنگنامه به شکل‌های مختلف به سراسر ایران سفر کرده است. ضمن احساس رضایت و غرور از این اتفاق، اکنون این سوال برایمان مطرح می‌شود که آیا وجود به معنای استفاده است؟ آیا فرهنگنامه ناشناخته نمی‌ماند؟ باید مراقب باشیم که فرهنگنامه حرکت کند. فرهنگنامه کتاب آزادی است باید به دنبال راه‌هایی باشیم که هرگز دربند نماند.»

نوش‌آفرین انصاری درباره‌ی فعالیت‌های شورا در سال جاری گفت:

«در نمودار جدید سازمانی شورا، گروه ترویج که در گذشته نیز سال‌ها فعالیت داشته‌اند، به کمیته تبدیل شد و به احتمال زیاد چند زیرمجموعه خواهد داشت. سوای روش‌های سنتی ترویج، شاهد اتفاقات دیگری نیز در سال ۹۵ بوده‌ایم: حضور ادبیات در موزه‌ها به شکل دیجیتال یا به شکل طرح فراخوانی از خود کودکان و نوجوانان. همچنین طرح مدرسه‌های طبیعت نیز حائز اهمیت است. اما متاسفانه یکی از مجموعه‌های بزرگ که درش بر شورا تقریبا بسته باقی مانده، بیمارستان‌ها و مراکز درمانی است. امیدوارم سال آینده شاهد این باشیم که در این مراکز به روی ادبیات و ترویجگران باز شود.

بی‌گمان گسترش دیدگاه‌ها برای انجام تجربه‌های جدید مهم است و ثبت تجربه‌ها برای وسعت بخشیدن به دیدگاه‌ها؛ جا دارد اشاره کنم به دومین همایش مطالعات کودکی که در همین راستا برگزار شد. پژوهش‌های تاریخی برای استحکام اندیشه‌های امروز ضرورت دارد. پژوهش‌های تاریخی مربوط به شورا در دل آرشیو شورا وجود دارد و استفاده از آن با نظم این آرشیو امکان‌پذیر است؛ اینگونه شد که در سال جاری، سازماندهی آرشیو پنجاه‌ساله شورا آغاز شد.

از مرزهای کشور اگر عبور کنیم، خوشحال هستم که به همت عزیزانی نام ایران در کنار حدود ۸۰ کشور با سربلندی مطرح می‌شود؛ عضویت زهره قایینی در سال جاری به عنوان هیئت‌مدیره‌ی دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان، فرهاد حسن‌زاده کاندیدای جایزه هانس‌کریستین آندرسن ۲۰۱۸، راه یافتن کتاب حسی-لمسی «مرغ سرخ پاکوتاه» اثر ستاره اقتداری از سوی IBBY به فهرست کتاب‌ها برگزیده ۲۰۱۷ جهان که جا دارد از خانم پروین دولت‌آبادی، شاعر این کتاب نیز یادی کنیم و انتشار مقاله خانم سحر ترهنده درباره‌ی پژمان رحیمی‌زاده در نشریه‌ی BookBird.»

پس از پایان سخنرانی نوش‌آفرین انصاری، در این مراسم، از هما جدیکار، فاطمه چایکار، شکوه حاج‌نصرالله، زهره فرمانی و حسین شیخ‌رضایی، از فعالان شورای کتاب کودک تقدیر شد.

در ادامه علی‌رضا میرفخرایی به سخنرانی در رابطه با «فرهنگنامه و حامیان» پرداخت. میرفخرایی ضمن ارائه‌ی گزارشی از اقدامات صورت‌گرفته درپیوند با فرهنگنامه، بیان کرد:

«در سال ۸۴ با نیت تامین آسودگی خیال خانم میرهادی ما درگیر کار شرکت فرهنگنامه شدیم تا ایشان از دغدغه‌های چاپ فرهنگنامه آسوده شوند. این هدف تا کنون ادامه داشته و در آینده نیز بر آن پافشاری خواهیم کرد. بدنه اصلی فرهنگنامه نیروهای داوطلب است و انتشار آن با کمک‌های مردمی در قالب کمک‌های مالی و فعالیت‌های داوطلبانه صورت می‌گیرد.

در بخش کمیته جوایز شعر

لوح تقدیر به

• اسدالله شعبانی سراینده کتاب «ای میهن من، ایران»
• حمیدرضا شکارسری سراینده اشعار کتاب «تلنگر باران»

لوح برگزیده به

• شاهین رهنما سراینده کتاب «یک راه کوتاه تا ماه» و محسن طائب، مدیریت نشر پیدایش

در بخش کمیته جوایز داستان

لوح تقدیر به

• جمشید خانیان با داستان «امپراتور کوتوله سرزمین لی‌لی‌پوت»
• محسن هجری با داستان «اقلیم هشتم»
• شهلا انتظاریان، مترجم کتاب «پسری که تا ماه بالا رفت»
• مینا پورشعبان، مترجم کتاب «بابابزرگ سبز من»
• پروین علی‌پور، مترجم کتاب‌های «مادرجون چرا اسمم یادت رفته؟» و «روزنامه فروش»
• زهره قایینی، مترجم کتاب «فراتر از یک رویا»
• ناهید معتمدی، مترجم کتاب «من، من هستم»
• محبوبه نجف‌خانی، مترجم کتاب «کی از کتاب بد گنده می‌ترسد؟»
• فرهاد حسن‌زاده با داستان «قصه طوطی‌خانم و بازرگان»
• محمدهادی محمدی با داستان «آرش کمان‌دار»