به بهانه راه اندازی بخش کودک باغ کتاب تهران

به گزارش خبرگزاری کودک و نوجوان،  محمدرضا توکل صدیقی رئیس هیات مدیره شرکت «دنیای ماه پیشونی» در یادداشتی که در اختیار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) گذاشته، درباره پروژه باغ کتاب توضیح‌هایی ارائه کرده است.

متن یادداشت وی به این شرح است: اردیبهشت ١٣٨٩ جناب علی‌اکبر اشعری در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از من دعوت کرد نشستی با حضور دوستان و همکاران صاحب نظر برای مشاوره جهت راه‌اندازی بخش کودک و نوجوان باغ کتاب تشکیل دهیم. مجموعه باغ کتاب در محوطه غربی کتابخانه ملی ایران در ضلع شمالی بزرگراه همت احداث شده است که از ٦٠ هزار مترمربع بنا و ٢٠ هزار متر مربع بام سبز برخوردار است.

هئیت مدیره انجمن با توجه به محدودیت قابل توجه ویترین عرضه و فروش کتاب کودک و نوجوان در سطح کشور و رسالت‌اش در توسعه فرصت و فضای فروش در این حوزه با عزم جدی از این دعوت استقبال کرد و جلسه‌هایی را برای تدوین طرح‌های پیشنهادی و بازدید از مراحل ساخت و ساز پروژه باغ کتاب ترتیب داد. سپس کارگروهی پنج نفره شکل گرفت. جلسه‌های هفتگی این کارگروه فرصتی برای هم‌افزایی و تدوین پیشنهادهایی برای طراحی مفهومی کلی و ارائه پیشنهاد برای راه‌اندازی بخش کودک و نوجوان باغ کتاب بود. ابتدا طرح اولیه‌ای به منظور ایده‌پردازی برای طراحی بخش کودک و نوجوان تدوین شد که در مراحل بعدی بسیار راهگشا بود.

فکر می‌کنم در سال ١٣٩١ نمایندگان هیات مدیره قبلی اتحادیه ملاقاتی با جناب علی‌اکبر اشعری برای همکاری در راه‌اندازی بخش فروشگاه کتاب بزرگ‌سال باغ کتاب داشتند. در پی این ملاقات جلسه‌ای با حضور اعضایی از دو هیئت مدیره اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران و تعاونی ناشران تهران تشکیل شد و محسن طائب و بنده تمام تجربه‌‌های دوسال همکاری در پروژه باغ کتاب را در اختیارشان قرار دادیم و پیشنهاد کردیم که مثل ما کارگروهی دراتحادیه تشکیل دهند و روی پروژه بخش بزرگ‌سال کار کنند تا به یک طرح اجرایی برسند. اینکه چرا کاری انجام نشد من بی‌اطلاعم.

بخش کودک و نوجوان باغ کتاب شامل عرصه‌ای چهار هزار متر مربعی است که در بال شمالی باغ کتاب قرار گرفته است. از طرفی انجمن دوبار اقدام به راه‌اندازی مرکز پخش کتاب کودک کرده بود. از آن مهمتر انجمن از اوایل تدوین طرح پروژه شهر کتاب و راه‌اندازی آن (۱۳۷۳و۱۳۷۴) پای ثابت کار بود ولی متاسفانه این تجربه‌ها با وجود فعالیت‌های درخشان، به دلایلی عمدتا غیر تجاری و بیشتر به دلیل فقدان تجربه کار جمعی به سر انجام ماندگاری نرسید. به همین دلیل مدت‌ها بود که ایده راه‌اندازی یک شرکت سهامی خاص متشکل از اعضای داوطلب موضوع بحث داخل انجمن بود.

تقریبا هم زمان با توقف تجربه دوم نمایشگاه فروش و مرکز پخش اعضای انجمن، اولین جلسه هیئت موسس شرکت توسعه محصولات فرهنگی هنری «دنیای ماه پیشونی» در تاریخ یکم آذر ماه ١٣٩١ برگزار شد. متعاقبا در زمستان ۱۳۹۱ هیئت مدیره شرکت انتخاب شدند و حتی مبلغی محدود برای امور تدوین اساسنامه و مشاوره حقوقی به‌عنوان تن‌خواه راه‌اندازی از اعضای هیئت موسس جمع‌آوری شد.

هیئت مؤسس شرکت متشکل از شرکت تعاونی انجمن به عنوان شخصیت حقوقی و‌دوازده شخص حقیقی که همه از ناشران کتاب کودک و نوجوان بودند – از جمله من که در آن موقع سمتی در هیات مدیره اتحادیه نداشتم – کار تدوین اساسنامه و انتخاب نام و مراحل ثبت شرکت را آغاز کردند. قرار شد تا شکل‌گیری و وفاق آراء و نظرها و آمادگی اعضاء برای پرداخت سهام و اجماع بر نحوه شروع فعالیت، کار ثبت رسمی و نهایی شرکت به تعویق بیافتد. بالاخره کار ثبت رسمی شرکت با درج در روزنامه رسمی در تاریخ ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۵ به نتیجه رسید. در این مدت ایده‌های متنوعی مطرح و پیگیری شد. به عنوان مثال ایده تاسیس برند فروشگاه‌های زنجیره‌ای کودک و نوجوان طی جلسه‌های پیاپی مطالعه و تدوین شد ولی به ثمر ننشست تا اینکه پروژه باغ کتاب که با سختی پیش می‌رفت به مرحله نهایی و واکذاری نزدیک شد. به طور طبیعی انجمن از کاندیداهای راه‌اندازی بخش کودک بود. مدیریت محترم باغ کتاب طی نامه‌ای در تاریخ ۱۱ مهر ماه ۱۳۹۵ اعلام کردند در صورتی که انجمن فرهنگی ناشران کودک و نوجوان طرف قرارداد باشد امکان اخذ مجوز ترک تشریفات مزایده ممکن است و در غیر این صورت تشریفات قانونی مزایده با حضور بازرس قانونی انجام خواهد شد. اما انجمن به چند دلیل ترجیح داد که اعضا در شرایط برابر با سایر رقبای احتمالی و به شکل شرکت سهامی خاص در مزایده شرکت کنند و این نظر را به طور رسمی اعلام کرد.

نهایتاً مدیریت باغ کتاب پس از برگزاری مزایده قانونی با حضور نمایندگان بازرسی شهرداری تهران، شرکت «دنیای ماه پیشونی» را با توجه به طرح و اطلاعات ارائه شده و نیز سایر شرایط حضور در مزایده – از جمله ارائه یکصد و پنجاه میلیون تومان ضمانت‌نامه بانکی به عنوان پیش پرداخت شرکت در مزایده – برنده اعلام کرد و آمادگی‌اش را برای عقد قرارداد با «دنیای ماه پیشونی» طی نامه‌ای رسمی ابلاغ کرد.

مزید اطلاع دوستان اینکه انجمن یا هیچ یک از اعضای آن در مزایده بخش بزرگ‌سال شرکت نکردند. این در حالی بود که نامه مزایده برای چند ناشر مطرح عمومی ارسال شده بود و تا آن‌جا که می‌دانم چند متقاضی نیز برای قرارداد بهره‌برداری از بخش بزرگ‌سال برای نشرشان اقدام کردند که منجر به عقد قرارداد نشد و در نهایت نشر شهر مدیریت این بخش را به عهده گرفت.

شرکت «دنیای ماه پیشونی» پس از تنظیم قرار داد با نشر شهر طی فراخوانی از تمام ناشران کودک و نوجوان کشور دعوت کرد که در صورت تمایل نمونه کتاب‌های‌شان را جهت عقد قرارداد و عرضه در باغ کتاب ارسال کنند که تاکنون از ٢١١ ناشر حدود ۱۷ هزار عنوان کتاب دریافت شده (نه ١٧٠٠٠ جلد) و پس از تجهیز فروشگاه در وسعت چهارهزار متر مربع در معرض دید بازدیدکنندگان قرار گرفته است. رویدادی بی‌نظیر در حوزه کتاب کودک در سطح کشور که به هر عنوان کتابی که در این حوزه منتشر می‌شود اجازه حضور در ویترین و دیده شدن داده شود.

فرصتی که بخش عظیمی از آثار منتشره این حوزه متاسفانه از آن محروم هستند و بسیاری از ناشران کتاب کودک معنی این محرومیت را سال‌ها با پوست و گوشت خود احساس کرده‌اند.

به این ترتیب آن گروه کثیر از کتاب‌هایی که هر سال فقط ١١ روز در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران فرصت برخورداری از این امکان را داشتند، بعد از این در طول سال یعنی ٣٦٥ روز به این فرصت دست پیدا می‌کنند.
از دوستان عزیز دعوت می‌کنم از بخش کودک و نوجوان باغ کتاب که اکنون دایر است بازدید کنند و همکاران خود را از راهنمایی و مشورت‌های دلسوزانه‌شان بهره‌مند سازند.
سهامداران شرکت همه ناشران کتاب کودک هستند که در مرحله نخست از میان اعضای انجمن برای خرید سهام دعوت شده‌اند و انشاءالله در آینده و به تدریج از سایر ناشران فعال حوزه کودک نیز دعوت خواهد شد. هزینه‌های شرکت توسط سهامداران تأمین شده و از هیچ‌گونه کمک و یارانه و تسهیلات ویژه یا غیرویژه‌ای استفاده نشده است.

آن‌هایی که حضور دو تن از اعضای هیئت مدیره اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران را در هیئت مدیره شرکت دنیای ماه پیشونی سوء استفاده و تخلف تلقی می‌کنند آیا از موضوع پکا بی‌خبرند و یا اینجا هم پای قضیه خودی و غیر خودی در میان است. جای تأسف است صنفی که باید الگوی رفتار مدنی و فرهنگ‌سازی در جامعه باشد، اسیر فضای اتهام زنی و تخریب عده‌ای افراد تندرو شود.